|
การล้างจมูก เป็นวิธีทำความสะอาดโพรงจมูกด้วยการสวนล้างโดยใช้น้ำเกลือ เพื่อชำระสิ่งสกปรกอย่างน้ำมูก หรือสารที่ก่อให้เกิดภูมิแพ้ที่อยู่ภายในโพรงจมูกให้หมดไป ซึ่งสามารถลดปัญหาน้ำมูกไหลลงคอและอาการคัดจมูกได้ดี ทั้งยังช่วยให้โพรงจมูกมีความชุ่มชื้นขึ้น การหายใจจึงสะดวกขึ้น โดยการล้างจมูกไม่ได้จำกัดใช้แต่เฉพาะในเด็กที่มีอาการภูมิแพ้เท่านั้น แต่เด็กที่มีสุขภาพแข็งแรงดีก็สามารถล้างจมูกได้ ทั้งนี้ต้องเป็นเด็กที่สามารถกลั้นหายใจและสั่งน้ำมูกเองได้แล้วจึงจะทำได้โดยไม่สำลัก
ประโยชน์ของการล้างจมูก
1. ช่วยกำจัดมูกเหนียวข้นที่ตกค้างอยู่ในโพรงจมูก ทำให้จมูกให้สะอาดขึ้น
2. บรรเทาอาการหวัดเรื้อรังให้ทุเลาลง
3. ป้องกันการลุกลามของเชื้อโรคที่อยู่ภายในโพรงจมูก
4. ป้องกันการลุกลามของอาการไซนัสไม่ให้ลงไปยังปอด
5. ลดปริมาณเชื้อโรค ของเสีย และสารก่อภูมิแพ้ต่างๆ
6. เพิ่มความชุ่มชื้นให้กับเยื่อบุโพรงจมูก
7. บรรเทาอาการแน่นจมูกหรือหายใจไม่ออก ให้หายใจโล่งขึ้น
8. บรรเทาอาการระคายเคืองที่เกิดขึ้นในโพรงจมูก
9. เพิ่มประสิทธิภาพของยาพ่นจมูก เพราะยาจะทำงานได้ดีขึ้นเมื่อจมูกโล่งสะอาด
ใครบ้างที่ควรล้างจมูก
การล้างจมูก ควรทำก่อนใช้ยาพ่นจมูกเพื่อรักษาโรค หรือในกรณีที่เด็กป่วยเป็นโรคที่เกี่ยวกับโพรงจมูก ควรทำการล้างจมูกอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคต่อไปนี้
- โรคภูมิแพ้
- โรคไซนัสอักเสบ
- โรคหอบหืด
- เป็นหวัดคัดจมูก มีน้ำมูกหรือเสมหะมากเกินไป จนหายใจไม่สะดวก
ทั้งนี้หากสังเกตเห็นว่าเด็กมีน้ำมูกเหนียวข้นออกมามาก เด็กได้รับฝุ่นควัน หรือเผชิญกับสภาพอากาศที่มีมลภาวะสูงมา ก็ควรล้างจมูกให้เด็กด้วยน้ำเกลือ เช่นกัน
วิธีการล้างจมูกที่ถูกต้อง ต้องประกอบด้วย
- อุปกรณ์สำหรับการล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ
- น้ำเกลือที่มีความเข้มข้น 0.9% สามารถหาซื้อได้ที่โรงพยาบาลหรือร้านขายยาทั่วไป
- ถ้วยสำหรับใส่น้ำเกลือ
- กระบอกฉีดยาพลาสติก
- สำหรับเด็กเล็ก ควรใช้ขนาด 5-10 cc.
- สำหรับเด็กโต ควรใช้ขนาด 10-20 cc.
- ภาชนะรองน้ำมูก หรือหากไม่ใช้ภาชนะ อาจล้างจมูกที่อ่างล้างหน้าก็ได้
ขั้นตอนการล้างจมูก
- ล้างมือและอุปกรณ์ต่างๆ ให้สะอาด
- เทน้ำเกลือลงในภาชนะที่เตรียมไว้
- ใช้กระบอกฉีดยาพลาสติกดูดน้ำเกลือประมาณ 5-10 มิลลิลิตร จากนั้นโน้มตัวเหนือภาชนะรองรับ
- พยายามจัดให้กระบอกฉีดแนบสนิทกับรูจมูกข้างใดข้างหนึ่ง จากนั้นกลั้นหายใจ ก้มหน้า อ้าปาก หรืออาจจะให้เด็กร้อง ‘อา…” โดยลากเสียงยาวๆ แทนก็ได้
- ขณะกลั้นหายใจ ให้ค่อยๆ ฉีดน้ำเกลือเข้าไปในรูจมูก เพื่อให้น้ำเกลือไหลผ่านเข้าไปในโพรงจมูกข้างที่สอดกระบอกฉีด และไหลผ่านออกทางรูจมูกอีกด้านหนึ่ง
- หากมีน้ำมูกค้างอยู่ให้สั่งออกมาเบาๆ หรืออาจมีน้ำเกลือบางส่วนไหลออกมาทางปากแทนก็ให้บ้วนทิ้งไป
- จากนั้นทำซ้ำที่จมูกอีกข้างหนึ่ง
- อาจทำซ้ำจนกว่าจะรู้สึกหายใจโล่ง ไม่มีน้ำมูกเหลือก็ได้
ประโยชน์ของการล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ คือการชำระล้างสิ่งสกปรกที่ตกค้างอยู่ภายในโพรงจมูกให้หมดไป เพื่อลดเชื้อโรค สิ่งสกปรก และสารก่อภูมิแพ้ เราสามารถล้างจมูกได้บ่อยๆ เมื่อมีอาการหายใจไม่ออกหรือคัดจมูก หรืออาจล้างวันละ 2-3 ครั้ง โดยไม่เป็นอันตรายต่อร่างกายแต่อย่างใด
ศูนย์สุขภาพเด็ก โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์
|
